Το ότι η φουσκοθαλασσιά δημιουργεί τις πιο κατάλληλες συνθήκες για τη σύλληψη αξιόλογων αλιευμάτων, ακόμα και από τα πιο καχύποπτα είδη είναι δεδομένο εδώ και πολλά χρόνια.
Τα εργαλεία όμως που είχαν στη διάθεσή τους μέχρι πριν μερικά χρόνια οι Έλληνες ψαράδες είτε όσον αφορά το σύνολο καλάμι/μηχανάκι είτε τα παρελκόμενα των αρματωσιών περιόριζαν πολύ το ψάρεμα σε αυτές τις συνθήκες.
Πολλοί λίγοι είχανε τις γνώσεις και τον εξοπλισμό για να αξιοποιήσουν αμμουδερές ακτές με ανάβαθα ή ρίβες μακριά από το τελευταίο σκάσιμο του κύματος στον γιαλό. Ακτές όπου η λογική του λεγόμενου surfcasting βρίσκει απόλυτη εφαρμογή.
Με το πέρασμα του χρόνου ο Έλληνας παράκτιος ψαράς συμπεριέλαβε στο οπλοστάσιό του πιο δυνατά εργαλεία τα οποία πλέον είναι ικανά να στείλουν την αρματωσιά του πίσω από το σκάσιμο.
Η ανάγκη λοιπόν του να ψαρέψουμε πέρα από το κύμα δημιούργησε και μια ακόμα. Η αρματωσιά μας θα πρέπει να παραμείνει εκεί που τη ρίχνουμε, εκεί όπου η ανακίνηση του βυθού δημιουργεί τις διατροφικές ζώνες όπου πρόσκαιρα και μανιωδώς τρέφονται τα ψάρια. Στα μέρη όπου ευνοείται το λεγόμενο surfcasting είναι σπάνια η περίπτωση όπου ο καιρός θα είναι τελείως κόντρα και η έντασή του θα επιτρέπει την χρήση ενός «απλού» μολυβιού που θα αποτρέπει το σύρσιμο της πετονιάς όπως π.χ. τα πλακέ ή πυραμιδοειδή μολύβια. Συνήθως ο καιρός έρχεται με κάποια γωνία προς την ακτή, γωνία η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις ορίζει και την κατεύθυνση των κυμάτων. Έτσι, από τη μία έχουμε τις – πλάγιες - δυνάμεις που ασκούνται στο τμήμα της πετονιάς που βρίσκεται μέσα στη θάλασσα από τα ρεύματα, τα κύματα, τα φύκια κ.λ.π. ενώ από την άλλη τον αέρα ο οποίος πιέζει συνεχώς το τμήμα της πετονιάς που είναι έξω από το νερό.
Μα….γίνεται?
Σαφώς και γίνεται. Αρκεί να έχεις τον κατάλληλο εξοπλισμό. Ένα λοιπόν από τα πιο απαραίτητα παρελκόμενα για ψάρεμα με φουρτούνα ή σε ψαρότοπους με πολλά ρεύματα είναι τα μολύβια-άγκυρες, τους τύπους και την χρήση των οποίων θα παρουσιάσουμε.
Για πολλά χρόνια η πλειοψηφία των ψαράδων αγνοούσε την ύπαρξή τους και η μοναδική περίπτωση να τις αποκτήσει κάποιος ήτανε ή μέσω των ελάχιστων καταστημάτων που τις διέθεταν είτε με παραγγελία από το εξωτερικό. Ευτυχώς σήμερα ο Έλληνας ψαράς μπορεί να βρει μια πολύ αποδεκτή ποικιλία σχεδόν σε όλα τα καταστήματα ειδών αλιείας.
Τύποι και παραλλαγές.
Δύο είναι οι κυριότερες κατηγορίες στις οποίες χωρίζονται οι άγκυρες. Στις σταθερές (fixed grip) και στις σπαστές (breakout) με κάθε μία να έχει παραλλαγές, πλεονεκτήματα αλλά και μειονεκτήματα.
Α. Σταθερές άγκυρες.
Αυτές συνήθως αποτελούνται από τον κεντρικό κορμό, το μολύβι δηλαδή και είτε μπορούν να «φορέσουν» κάποια κεφαλή η οποία φέρει τα άγκιστρα ή τα τελευταία είναι ενσωματωμένα στο μολύβι τους. Θα ασχοληθούμε με την πρώτη περίπτωση αφού είναι και η πιο ενδιαφέρουσα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι πολύ διαδεδομένες στους κύκλους των surfers άγκυρες της Gemini οι οποίες διαθέτουν τον κεντρικό κορμό τους, το μολυβωμένο μέρος δηλαδή, από το οποίο προεξέχει η βίδα στην οποία προσαρμόζεται η κεφαλή τους.
Η κεφαλή αποτελείται από την πλαστική βάση και τα σύρματα τα οποία τοποθετούνται σε εγκοπές που αυτή διαθέτει. Όσοι έχετε ψάξει λίγο το θέμα θα διαπιστώσετε ότι η κεφαλή αυτή έχει διάφορους χρωματισμούς. Τα χρώματα αυτά δε χρησιμοποιούνται για πλουραλισμό αλλά για να χαρακτηρίσουν τους διαφόρους τύπους τους ανάλογους με το πόσο δυνατές είναι. Έτσι, οι μπλε είναι οι πιο μαλακές και μάλλον οι πιο κατάλληλες για τα νερά μας ενώ όσο προχωράμε τα σύρματα γίνονται όλο και παχύτερα-άκαμπτα και παραπέμπουν σε πολύ δύσκολες συνθήκες.
Αυτό που θα πρέπει να προσέχουμε στις fixed άγκυρες είναι ο τρόπος που θα λυγίσουμε τα σύρματα γιατί επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη συμπεριφορά τους τόσο μέσα στον βυθό όσο και στον…αέρα. Στην φωτογραφία βλέπουμε τρείς πολύ κλασσικούς τρόπους στησίματος.
Μερικά ενδεικτικά στησίματα. Από αριστερά προς τα δεξιά:
Στην πρώτη από αριστερά άγκυρα το στήσιμο είναι «σφιχτό». Τα άγκιστρα είναι κοντά στο σώμα της άγκυρας και δεν θα ανοίξουν εύκολα ενώ η αεροδυναμική της είναι σε καλό επίπεδο. Κατάλληλη για αρκετά δύσκολους καιρούς. H μεσαία είναι μια πιο "χαλαρή" επιλογή της 1ης με χειρότερη αεροδυναμική αλλά ανοίγει πιο εύκολα. Το τελευταίο είναι το πλέον κλασσικό allaround στήσιμο και αρχάριους και όχι μόνο
Οι σταθερές άγκυρες έχουν πολύ καλή συμπεριφορά σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες ενώ διευκολύνουν αρχάριο surfer ο οποίος – αν και θα δυσκολευτεί στο λεβάρισμα – θα έχει στη διάθεσή του ένα παρελκόμενο αξιόπιστο και χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις στη χρήση του.
Για τη ρίψη τους μπορούν να χρησιμοποιηθούν όλες σχεδόν οι βολές, ακόμα και αυτές που περιλαμβάνουν σύρσιμό τους όπως OTG ή Brighton με την προϋπόθεση ότι αυτές θα γίνουν σε παραλίες με άμμο ή ψιλό χαλίκι και μακριά από φύκια, σκουπίδια πέτρες, παρατημένες πετονιές κ.λ.π. για ευνόητους λόγους.
Απαραίτητο κρίνουμε μετά από μερικά ψαρέματα, ή και μετά από κάθε ψάρεμα καλύτερα, να ισιώνουμε τα άγκιστρα ώστε να μπορούμε πάντα να τις ρυθμίσουμε σύμφωνα με τις ανάγκες μας αλλά και για να τις αποθηκεύουμε πιο εύκολα. Άχαρη μεν αλλά αναγκαία διαδικασία.
Β. Σπαστές άγκυρες
Οι σπαστές άγκυρες χωρίζονται κι αυτές σε δύο υποκατηγορίες. Σε αυτές που, όπως και οι fixed, διαθέτουν έναν κεντρικό κορμό στον οποίο βιδώνεται η κεφαλή με τα άγκιστρα και σε αυτές που είναι εξολοκλήρου φτιαγμένες από μόλυβδο με τα άγκιστρα να διαπερνούν το σώμα τους.
Το μεγάλο πλεονέκτημα των breakout grips είναι ότι διευκολύνουν αρκετά στο λεβάρισμα – ειδικά αν φέρνουμε και κάποιο καλό αλίευμα – αφού από τη στιγμή που θα ανοίξουν τα άγκιστρα συμπεριφέρονται λίγο πολύ σαν κλασσικό μολύβι.
Στα χέρια του πιο έμπειρου ψαρά είναι ένα πραγματικό εργαλείο, ενδέχεται όμως να δυσκολέψουν τον αρχάριο για 2 κυρίως λόγους:
1.Για τη σωστή ρίψη τους απαιτούν κάποιου είδους εναέρια τεχνική βολή (μπορούμε φυσικά να τις ρίξουμε και με απλή side cast αλλά τα μέτρα εδώ θα είναι περιορισμένα). Οποιαδήποτε στενή επαφή με το έδαφος κατά τη διαδικασία της ρίψης μπορεί να ανοίξει τα άγκιστρα με ότι συνεπάγεται αυτό.
2.Θα πρέπει να είμαστε εντελώς βέβαιοι ότι εκεί που τις ρίχνουμε θα κρατήσουν. Εάν δεν περάσουμε το σκάσιμο του κύματος δεν έχουμε τη δυνατότητα να τις σύρουμε μέχρι να κοντράρουν κάπου όπως π.χ. μπορούμε να κάνουμε με τις σταθερές.
Ψαρεύοντας με άγκυρες
Καταρχάς να αναφέρουμε ότι η χρήση τους είναι αναγκαίο κακό και αυτό γιατί το ψάρεμα με άγκυρες δεν είναι και το πιο εύκολο στον κόσμο. Επιπλέον η εισαγωγή τους στη «μάχη» περιορίζει την γκάμα των αρματωσιών που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όπως επίσης κάνει απαγορευτική τη χρήση παράμαλλων μεγάλου μήκους.
Θα πρέπει πρώτα να ανιχνεύουμε το βυθό και τυχών ρεύματα με κάποιο μολύβι, και εφόσον διαπιστώσουμε ότι ξεσέρνει τότε και μόνο τότε αρματώνουμε με δαύτες.
Φυσικά ούτε λόγος δεν γίνεται για χρήση τους σε δύσκολα μέρη με σκαλώματα ή πυκνές φυκάδες.
Το ψάρεμα με άγκυρες απαιτεί και τα ανάλογα εργαλεία. Καλάμι, μηχανισμός, πετονιές, όλα θα πρέπει να διαθέτουν την απαραίτητη δύναμη τόσο για να ρίξουν όσο – κυρίως – για να τις λεβάρουν.
Άνθρωπος και εξοπλισμός στα όρια
Οι άγκυρες είναι ογκώδη εξαρτήματα με ότι αυτό συνεπάγεται για την αεροδυναμική τους. Απαιτούν λοιπόν πιο δυνατές ή για την ακρίβεια πιο τεχνικές βολές. Εάν συμπεριλάβουμε ότι στις περισσότερες περιπτώσεις τις χρησιμοποιούμε με μέτριους έως δυνατούς ανέμους, η έννοια «μέτρα κατά τη βολή» παίρνει άλλη διάσταση. Οι ρίψεις μας δεν θα πρέπει να παίρνουν μεγάλο ύψος. Όσο περισσότερο ταξιδεύει η αρματωσιά μας ψηλά τόσο την επηρεάζει ο αέρας με αποτέλεσμα το χάσιμο μέτρων και την προσθαλάσσωσή της μακριά από εκεί που στοχεύσαμε (μπροστά μας δηλαδή).
Ψάρεμα με άγκυρες δεν σημαίνει απαραίτητα και καλό κράτημα. Εάν η αρματωσιά μας προσθαλασσωθεί πλάγια και προς την κατεύθυνση των ρευμάτων μπορεί κάλλιστα να ξεσύρει. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που δεν περάσουμε το κύμα όπου αρχίζει και η κατωφέρεια του βυθού. Όσο μικρότερη η κλίση του βυθού τόσο πιο αμφίβολο το κράτημα.
Τη βελτίωση της αεροδυναμικής βοηθά και η προσεκτική επιλογή των αρματωσιών μας. Μια clipped down αρματωσιά με τη χρήση Impact Shield δεν δίνει απαραίτητα λύση αλλά βοηθά αρκετά. Παράλληλα μπορούμε κάλλιστα να χρησιμοποιήσουμε και τα κλασικά διπλάρια ή τριπλάρια. Σε κάθε περίπτωση όμως προτείνεται το παράμαλλο να μην περνά κάτω από την άγκυρα γιατί τα μπερδέματα θεωρούνται σχεδόν σίγουρα.
Κάναμε λοιπόν τη βολή μας και βλέπουμε την αρματωσιά να σκάει πίσω από το κύμα (ευχής έργον).
Τι κάνουμε τώρα?
Ανάλογα με το βάθος αφήνουμε ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα για να πατώσει η αρματωσιά. Στο ψάρεμα με καιρό η έννοια «λάσκα» δεν υφίσταται οπότε εάν αρχίσουμε να λεβάρουμε αμέσως απλά θα χάσουμε τα κεκτημένα μέτρα.
Από εκεί και μετά ότι είναι να γίνει πρέπει να γίνει γρήγορα γιατί εάν δεν σκαλώσουμε την άγκυρα στην άμμο αυτή θα παρασυρθεί ταχύτατα από τα ρεύματα και τα κύματα πολύ πλάγια με αποτέλεσμα να μην ψαρέψει ποτέ.
Από τη στιγμή που διαπιστώσουμε ότι «πιάσαμε» (προσοχή στις breakout άγκυρες…δεν τις ζορίζουμε πολύ ώστε να μην ανοίξουν) τοποθετούμε το καλάμι στην βάση του και δίνουμε 1-2 μανιβελιές ακόμα ώστε η μύτη του να είναι ελαφρώς λυγισμένη. Αυτό θα μας προσφέρει την απαραίτητη κόντρα που θα αποτρέψει το ξεσκάλωμα αλλά θα δείξει και τυχών τσίμπημα. Το παραπάνω δεν είναι εφικτό εάν τα φρένα του μηχανισμού δεν είναι πολύ σφιχτά. Αφήστε τη μάνα και το καλάμι να δουλέψει για εσάς. Στην αντίθετη περίπτωση ή θα ξεσύρει η άγκυρα ή θα αποτύχουμε να την ξεσκαλώσουμε. Εάν στο άλλο άκρο μάλιστα βρίσκεται καμιά τσιπούρα τότε η αποτυχία μας αυτή είναι πολύ πιθανό να συνδυαστεί με στιγμιαία χαλάρωση της μάνας και πιθανότατα με το χάσιμο του ψαριού (παθών και μαθών).
Δύο καλάμια, δύο κόσμοι, κοινός σκοπός.
Αναμένουμε λοιπόν το τσίμπημα αλλά δεν αναμένουμε και πολύ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι συνθήκες του surf μπορεί να ξεθάβουν πολλά φαγώσιμα αλλά έχουν την ιδιότητα να θάβουν κιόλας. Δεν χαλαρώνουμε λοιπόν στην πολυθρόνα μας και σε τακτά χρονικά διαστήματα βγάζουμε τις αρματωσιές μας από το νερό κάτι το οποίο μας επιτρέπει να ελέγξουμε και την κατάσταση των δολωμάτων μας. Εάν η άγκυρα παραχωθεί στην άμμο είναι σχεδόν σίγουρο ότι οδηγούμαστε σε σπάσιμο της μάνας κατά την προσπάθεια να την ξεθάψουμε.
Το ξεσκάλωμα/λεβάρισμα της άγκυρας πρέπει να γίνεται με κάποια προσοχή ανάλογα και με τον τύπο της.
Για τις breakout αρκεί το χαμήλωμα του καλαμιού, το τέντωμα της μάνας και ένα προοδευτικό αλλά δυνατό τράβηγμα του καλαμιού. Από τη στιγμή που θα ανοίξουν τα σύρματα όλα τα άλλα είναι εύκολα.
Οι σταθερές απαιτούν και αυτές το δυνατό τράβηγμα του καλαμιού στην αρχή, η συνέχεια όμως δεν είναι τόσο ρόδινη αφού ακόμα και αν ανοίξουν τα άγκιστρα (ποτέ δεν ανοίγουν 100%) συνεχίζουν να κοντράρουν οπότε το «τρομπάρισμα» είναι πολλές φορές απαραίτητο.
Τα παραπάνω αποτελούν κανόνα και όχι αξίωμα. Ο κάθε ψαρότοπος έχεις τις δικές του παραξενιές. Οι καιρικές συνθήκες παίζουν τα δικά τους παιχνίδια. Χρειάζεται πειραματισμός και εμπειρία για να βρούμε το τι μας δουλεύει καλύτερα.
Πάρτε λοιπόν μια πένσα και αρχίστε να δοκιμάζετε. Το αποτέλεσμα θα σας ανταμείψει σίγουρα.
Επιγραμματικά
Fixed grip
- Πιο εύκολες στο σετάρισμα και στη χρήση ειδικά από τον αρχάριο.
- Δεν απαιτούν εναέριες ρίψεις. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ακόμα και βολές OTG αν και εδώ απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή για σκαλώματα (άμμος, πέτρες, σκουπίδια, φύκια κ.λ.π.).
- Ενδέχεται να φέρουν τον εξοπλισμό μας σε οριακά σημεία κατά το λεβάρισμα γιατί τα σύρματα δεν ανοίγουν ποτέ 100% και συνεχίζουν να κοντράρουν.
- Προσφέρουν σταθερό κράτημα ακόμα και σε πολύ δύσκολες συνθήκες.
- Επιτρέπουν το σύρσιμο της αρματωσιάς έως ότου βρεθεί σημείο στο οποίο θα μπορέσουν να «πιάσουν»
- Επιτρέπουν πιο εύκολη αποθήκευση.
- Σε τακτά χρονικά διαστήματα απαιτούν το «ίσιωμα» των συρμάτων
Breakout
- Απαιτούν εναέριες βολές ή στην χειρότερη περίπτωση απλή side cast. Οποιαδήποτε επαφή με το έδαφος κατά τη βολή ανοίγει τα άγκιστρα.
- Διαθέτουν αεροδυναμικό σχήμα με ότι αυτό συνεπάγεται για τις βολές μας.
- Διευκολύνουν πολύ στο λεβάρισμα (ειδικά αν φέρνουμε μαζί μας κάποιο αξιόλογο αλίευμα) διότι άπαξ και ανοίξουν, συμπεριφέρονται σαν απλό μολύβι. Για τον ίδιο λόγο μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ψάρεμα χωρίς καιρό αλλά με πολλά ρεύματα σε μέρη με απότομες ρίβες όπου οι δυνάμεις που αναπτύσσονται κατά το ψάρεμα είναι σαφώς μεγαλύτερες.
- Δεν επιτρέπουν το σύρσιμό τους για την επιλογή σωστής θέσης. Θα πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι περνάμε το κύμα και τις προσγειώνουμε στην κάθοδο του βυθού όπου μπορούν να «σκαλώσουν». Εάν ανοίξουν θα πρέπει να βγάλουμε την αρματωσιά από το νερό, να τις κλείσουμε και να ξαναρίξουμε.
Οι άγκυρες δεν είναι από τα πιο φθηνά αξεσουάρ ειδικά εάν τις συγκρίνουμε με μολύβια του ίδιου βάρους. Εάν αναλογιστούμε ότι χρησιμοποιούνται σε συνθήκες όπου η απώλεια παρελκόμενων είναι αρκετά αυξημένη, τότε ίσως να συμφέρει να προμηθευτούμε ένα από τα πολλά καλούπια που κυκλοφορούν στην αγορά και να τις κατασκευάσουμε οι ίδιοι. Η διαδικασία δεν είναι δύσκολη και ρίχνει το κόστος κατακόρυφα, αλλά λόγω της τοξικότητας του μολυβιού απαιτείται πολύ μεγάλη προσοχή.
Η ανατομία μιας άγκυρας.
Άγκυρα από μήτρα της δημοφιλούς DCA. Ίσως η καλύτερη που έχουμε δοκιμάσει μέχρι σήμερα. Τα κίτρινα «βαρελάκια» δίνουν άριστη επαφή με το σώμα άρα και πιο σταθερό κράτημα. Η ρύθμιση του επιπέδου κρατήματος γίνεται όσο τα «βαρελάκια» πλησιάζουν μεταξύ τους.
Η ρύθμιση εδώ γίνεται μέσω ανοίγματος του U. Σε σχέση με τις άγκυρες τύπου DCA είναι πιο απαιτητική διότι ελάχιστο περισσότερο ή λιγότερο σφίξιμο μπορεί να συνεπάγεται μεγάλες διαφορές στη συμπεριφορά της.
Οι χάντρες δίνουν μικρό σημείο επαφής με το σώμα άρα και μικρότερο κράτημα. Δυνατότητα για μετατροπές πάντα υπάρχει βέβαια. Εάν απαιτούμε κάτι πιο δυνατό μπορούμε να επέμβουμε και να βελτιώσουμε την κατάσταση. Στην περίπτωση αυτή δανειστήκαμε τα κίτρινα σωληνάκια από άγκυρα DCA. Φαίνεται καθαρά και η διαφορά στη στήσιμο των άγκιστρων. Στην αριστερή το κράτημα θα είναι πολύ καλύτερο.
